Komu przysługuje zasiłek na pogrzeb?
Wiele zakładów świadczących usługi pogrzebowe, po podpisaniu odpowiedniego pełnomocnictwa, zajmuje się wszystkimi formalnościami związanymi z pogrzebem – łącznie z uzyskaniem i rozliczeniem zasiłku pogrzebowego. Jednak czasem niezbędne jest skontaktowanie się z odpowiednią placówką ZUS (dla mieszkańców naszej aglomeracji obejmującej Łódź, Pabianice i Zgierz oraz ich okolice, będą to I Oddział albo II Oddział ZUS w Łodzi, lub odpowiednie, podlegające im Inspektoraty lub Biura Terenowe w niektórych miastach regionu – link do wyszukiwarki ZUS).
Zasiłek pogrzebowy wypłacany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych przysługuje osobie, która pokryła koszty pogrzebu. Do katalogu tego, oprócz rodziny, należą także pracodawca, dom pomocy społecznej, gmina, powiat, osoba prawna kościoła lub związek wyznaniowy, pod warunkiem, że pokryły koszty pogrzebu. Co ważne, jeśli koszty pogrzebu zostały poniesione przez więcej niż jedną osobę lub podmiot, to zasiłek pogrzebowy ulega podziałowi między te osoby lub podmioty. Podział ma charakter proporcjonalny do faktycznie poniesionych (i udokumentowanych) kosztów pochówku. Przepisy art. 78-79 ustawy wprowadzają zasadę wypłaty zasiłku pogrzebowego lub zwrotu kosztów pogrzebu w udokumentowanej wysokości – oprócz bliskich – także osobom „obcym”, bez jakiegokolwiek ich różnicowania, oraz na rzecz podmiotów wymienionych w art. 78 ust. 2. Takie stanowisko przyjął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 13 grudnia 2010 roku (sygn. I UK 222/10). Trzeba jednak pamiętać, że prawo do uzyskania zasiłku w formie ryczałtu (niezależnie od rzeczywiście poniesionych kosztów) przysługuje jedynie rodzinie, za którą są uważani:
- małżonek (wdowa i wdowiec),
- rodzice (w tym ojczym, macocha oraz osoby przysposabiające),
- dzieci, tj. dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione,
- inne dzieci przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności, z wyłączeniem dzieci przyjętych na wychowanie i utrzymanie w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka,
- rodzeństwo,
- wnuki.
Od 1 marca 2015 r. za członków rodziny uważa się także:
- babcię,
- dziadka,
- dziecko umieszczone w rodzinie zastępczej,
- osobę, nad którą ustanowiono opiekę prawną.
Jeśli więc osoba obca dla zmarłego zajmie się pogrzebem, gdyż wie, że zmarły nie miał rodziny, która o to by zadbała – to takiej osobie zasiłek przysługuje jedynie jako zwrot poniesionych kosztów do wysokości 4.000 złotych w udokumentowanych wydatkach.
Jakie wydatki na pogrzeb mogą być uwzględnione?
Jednak (gdy nie korzystamy z rozliczenia ryczałtowego) nie wszystkie wydatki ponoszone w trakcie ceremonii mogą być uznane i rozliczone w ramach zasiłku. Zdarza się często, że ZUS do kosztów pogrzebu nie zalicza kosztów związanych z ceremonią kościelną, wydatków na nagrobek lub pomnik. Nie chce też uznać rachunku wyłącznie za kwiaty, czy wyłącznie za trumnę.
Na co nie można wydać pieniędzy z zasiłku?
Zdecydowanie nie możemy liczyć na zaliczenie do kosztów rozliczanych w ramach zasiłku tego, co zapłacimy za elementy ceremonii żałobnej takie jak: konsolacja, odzież żałobna i wszelkie wydatki na: dekoracje sali, kościoła, wybrany niestandardowy karawan lub oprawa muzyczna pogrzebu.
Warto o tym pamiętać zwłaszcza, że obecna wysokość zasiłku wynosi nie więcej niż 4.000 złotych.